Príspevok Poliakov v zemepisných objavoch a poznávanie Zeme -1

Paweł Edmund Strzelecki (1797-1873),

Benedykt Dybowski (1833-1930),

Jan Czerski (1845-1892),

Stefan Szolc-Rogozinski (1861-1896),

Henryk Arctowski (1871-1958),

Antoni Bolesław Dobrowolski (1872-1954),

Bronisław Malinowski (1884 – 1942).

Marek Kamiński – Polarnik (ur.24 III 1964 r.),

Wanda Rutkiewicz (ur. 4 VII 1943 – 12 III 1992r.),

Paweł Edmund Strzelecki (1797-1873), był polskim geografem, geologiem i podróżnikiem. Od 1853 członkiem Królewskiego Towarzystwa Geograficznego i Royal Society w Londynie. W okresie 1834-1835 był uczestnikiem badań geologicznych, mineralogicznych i agrochemicznych w Appalachach, na Florydzie, w Meksyku. Poszukiwacz złóż mineralnych, wykonawca pomiarów meteorologicznych pokrywy glebowej w Brazylii, Urugwaju, Chile(na pustyni Atacama). Kontynuator powyższych badan na Hawajach i wyspach Polinezji, 1839-1844 w Australii, na Nowej Zelandii i Tasmanii. Odkrywca najwyższego pasma w Wielkich Górach Wododziałowych – Gór Śnieżnych, dokonał pomiaru wysokości najwyższego wzniesienia Australii i nazwał je Górą Kościuszki. Po południowo-wschodniej stronie gór odkrywca krainy o nazwieGippsland, obecnie głównego australijskiego regionu hodowli bydła. Odkrywca doliny Latrobe, z największym w świecie pokładem węgla brunatnego, a także złóż ropy naftowej i złota. Twórca mapy geologicznej Nowej Południowej Walii i Tasmanii. Od jego imienia nazwane zostały w Australii: pasmo górskie, 2 szczyty, jezioro i rzeka (Strzeleckiego Rzeka).

Benedykt Dybowski (1833-1930), Polak, był podróżnikiem, lekarzem i zoologiem, propagatorem ewolucjonizmu, profesorem uniwersytetu lwowskiego, członkiem PolskiejAkademii Umiejętności. Studiował w Dorpacie, Wrocławiu i Berlinie. Długi okres zmuszony przebywać na zesłaniu na Syberii, zajmując się działalnością naukową, przede wszystkim badaniami zoologicznymi. We współpracy z kilkorgiem pomocników przeprowadził badania na Bajkale, badając jego faunę. Pod wpływem tych badań napisał kilka prac w rożnych językach. Towarzysząc M. Przewalskiemu wyruszył w na badania do dorzecza Amuru, następnie do Mongolii na Kamczatkę. Potem wrócił na pewien okres w okolice dorzecza Amuru i Ussuri, aby przeprowadzić szeroko zakrojone badania.

Aleksander Piotr Czekanowski (1833-1876), Polak, podróżnik. Studiował medycynę i geologie w Kijowie i Dorpacie. W czasie zesłania na Syberię, kolekcjonował okazy przyrodnicze oraz prowadził badania geologiczne. Po przesiedleniu do Irkucka prężnie działał w Syberyjskim Oddziale Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego. Badał tereny w górnym biegu Dolnej Tunguzki i zapisywał wyniki z wypraw przez Oleniok. Autor wielu publikacji, które nie są w pełni dostępne Polakom. Kolekcjonował skamieliny roślin i owadów.

Jan Czerski (1845-1892), był geografem, geologiem i paleontologiem, badaczem Syberii, uczestnikiem powstania styczniowego 1863-1864, zesłanym na Syberię, do Omska i Irkucka. W latach 1871-1883 z polecenia Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego wyruszył na wyprawy geologiczne w Sajany Wschodnie, do doliny Irkut i nad rzekę Dolna Tunguzka. W okresie 1877-1881 pracował nad pierwszą mapą geologiczną wybrzeży jeziora Bajkał. Prekursor kierunku ewolucyjnego w dziedzinie geomorfologii. W latach 1886-1891 pracował w Petersburskiej Akademii Nauk. Zginął w czasie badań na terenach wzdłuż rzeki Kołymy. Od jego imienia nazwano pasma górskie w azjatyckiej części Rosji, pasma górskie koło Bajkału i miasto nad Kołymą.

Stefan Szolc-Rogozinski (1861-1896), był polskim podróżnikiem, badaczem Kamerunu, organizatorem dwóch podroży do Afryki Zachodniej: w okresie 1882-1885 badacz Liberii, Senegalu, Ghany, Nigerii, Kamerunu oraz 1887-1890 wyspy Fernando Po. Pierwszą podróż, jaką odbył wraz z L. Janikowskim i K. Tomczakiem zaowocowała odkryciem jeziora Barombi-O-M’bu (Słoniowego) i źródeł rzeki Rio del Rey a także zbadaniem rzeki Mungo i kameruńskiego pasma górskiego. W druga podróż zabrał żonę i razem badali wyspę. W okresie 1892-1893 podróżnik po Egipcie. Założyciel warszawskiego Muzeum Etnograficznego (darował mu uzbierane eksponaty). Publikuje m.in. „Żeglugę wzdłuż brzegów Zachodniej Afryki na lugrze święta Lucja-Małgorzata 1882-1883″ (1886).

Henryk Arctowski (1871-1958), był geofizykiem, geografem, podróżnikiem i badaczem polarnym. W latach 1911-1919 kierował działem przyrodniczym w New York State Public Library (Nowy Jork). W okresie 1921-1939 był profesorem uniwersyteckim we Lwowie, a w 1939-1950 w Waszyngtonie. W latach 1897-1899 współorganizował i kierował naukową belgijską antarktyczną wyprawą naukową ze współudziałem A. Dobrowolskiego i R. Amundsena na statku „Belgica“. Podczas rejsu prowadzili badanie z zakresu oceanografii, meteorologiiglacjologii i geologii. Prekursor hipotezy tzw. Antarktandow, dotyczącą łączności geologicznej Andów ze wzniesieniami na Ziemi Grahama oraz teorii falowego przemieszczania się cyklonów, sporządzał mapy batymetryczne na MorzuAntarktycznym. Kierownik stacji meteorologicznej Belgijskiego Królewskiego Obserwatorium w Uccle. W 1910 roku uczestnik francuskiej wyprawy na Spitsbergen i Lofoty. Pracował nad mapami i memoriałem w sprawie niepodległej Polski dla amerykańskiej delegacji, którą przedstawić miał na konferencji pokojowej, która odbywała się w Wersalu. Od 1935 był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Wydał mnóstwo dzieł naukowych w liczbie ponad 400. Od jego imienia nazwano lodowiec i wzniesienie na Spitsbergenie, półwysepszczyt i nunatak na Antarktydzie oraz polską stację naukową należącą do archipelagu Szetlandów Południowych.

 

Antoni Bolesław Dobrowolski (1872-1954), był polskim podróżnikiem i geofizykiem. Nauki pobierał w Warszawie i w Belgii. Został zesłany na Kaukaz. Czasie przebywania w Belgii, mając 25 lat wyruszył w wyprawę na Antarktydę. Gdy lody unieruchomiły statek na rok na Morzu Bellinghausena, prowadził badania naukowe. Licząc 35 lat wrócił do ojczyzny. Był również stypendystą w Szwecji. Do roku 1939 wykładał pedagogikę na Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie, w czasach powojennych zaś na Uniwersytecie Warszawskim. Był członkiem Polskiej Akademii Nauk i założycielem Towarzystwa Geofizyków (1929), dyrektorem Państwowego Instytutu Meteorologicznego (1924-1929)., inicjatorem utworzenia przez Polaków naukowej stacji polarnej na Wyspie Niedźwiedziej (1933). Opublikował m.in. „Dziennik wyprawy na Antarktyde“, „Historie naturalna lodu“. Na jego cześć nazwano wyspę Dobrowolskiego.

Bronisław Malinowski (1884 – 1942). Etnolog, antropolog społeczny i socjolog. W 1914 roku prowadził badanie terenowe w Nowej Gwinei i na Wyspach Trobriandzkich, a których rezultaty przyniosły mu światową sławę. Był kierownikiem oddziału antropologii społecznej na uniwersytecie w Londynie, profesorem Yale University. Większość swych lat spędził na obczyźnie, nie tracąc jednak kontaktów z Ojczyzną. Twórca metody funkcjonalnej w naukach dotyczących badaniem kultury, polegała ona na wyjaśnieniu faktów antropologicznych poprzez ustalanie funkcji, które one pełnia w integralnym systemie kultury. Współpracownik Ignacego Witkiewicza, których połączyła prawdziwa przyjaźń i pasja fotografowania.

Marek Kamiński – Polarnik (ur.24 III 1964 r.), Gdańszczanin, jest polarnikiem i podróżnikiem. Student filozofii i fizyki, był pierwszym podróżnikiem, który zdobył oba bieguny w przeciągu 365 dni. Interesuje się żeglarstwem, nurkowaniem, jazdą konno, filozofią oraz lekturą książek. Uczestnik wielu wypraw po najciemniejszych zakamarkach kuli ziemskiej:

* 1990 – Spitsbergen * 1993 – przebycie Grenlandii, 600 km

* 1995 – zdobycie Bieguna Północnego z wyspy Ward Hunt, 770 km

* 1995 – samotne zdobycie Bieguna Południowego z wyspy Berkner, 1400 km

* 1996 – próbuje samotnie trawers Antarktydy, 1450 km

* 1998 – AndyBoliwia * 1998/1999 – przepływa Atlantyk jachtem „Gemini“

* 1999 – przechodzi Pustynię Gibsona, 700 km

* 2000 – trawers Grenlandii – kompan Wojtek Ostrowski

* 2000 – przepływa Atlantyk katamaranem „Polpharma – Warta

* 2000/2001 – wyprawia się do źródeł Amazonki

* 2001 – zdobycie Bieguna Północnego, w czasie wyprawy komercyjnej

Wanda Rutkiewicz (ur. 4 VII 1943 – 12 III 1992r.), First Lady w światowym himalaizmie, zdobyła 8 ośmiotysięczników, Jako pierwsza Polka weszła na Mount Everest (16 X 1978 r., o godz. 13.45). Ponieważ był to ten sam dzień, kiedy Papieżem został po raz pierwszy w historii Polak, musiała się z nim spotkać. Janowi Pawłowi II podarowała na pamiątkę srebrną płytkę z kamieniem z Mount Everest. Ostatni raz widziana była przez przewodnika wyprawy meksykańsko – polskiej, gdy szła sama bez tlenu, pożywienia i sprzętu namiotowego na Kangczendzongę na poziomie 8250 m n.p.m. Była podziwiana przez wszystkich, począwszy od małych wędrowców po wielkich himalaistów. Była odważna, nie bała się niebezpieczeństwu patrzeć prosto w oczy. W wywiadzie powiedziała „Nie żałuję żadnej chwili“. Spędziła życie samotnie, jedynie na obcowaniu z górską przyroda i klimatem. W tym, co robiła w pełni realizowała siebie.

Paweł Edmund Strzelecki (1797-1873),

Benedykt Dybowski (1833-1930),

Jan Czerski (1845-1892),

Stefan Szolc-Rogozinski (1861-1896),

Henryk Arctowski (1871-1958),

Antoni Bolesław Dobrowolski (1872-1954),

Bronisław Malinowski (1884 – 1942).

Marek Kamiński – Polarnik (ur.24 III 1964 r.),

Wanda Rutkiewicz (ur. 4 VII 1943 – 12 III 1992r.),

pl_PLPolish

Z organizačných a technických dôvodov rušíme oslavy- Deň poľskej vlajky a poľskej diaspóra 18.5.2024 v Rajeckých Tepliciach. O náhradnom termíne Vás budeme informovať.