Polish pianist and composer Wojciech Kilar, who was Bafta-nominated for his score to Roman Polanski’s Oscar-winning film The Pianist, has died aged 81.
The composer died in his hometown Katowice, southern Poland, following a long illness.
„The power and the message of his music… will stay in my memory forever,“ said Jerzy Kornowicz, head of the Association of Polish Composers.
His work as a film composer included Dracula and Polanski’s The Ninth Gate.
Although he cited his first love as writing symphonies and concertos, he won worldwide attention as a film composer, writing scores for more than 130 films and working with celebrity directors such as Jane Campion (Portrait of a Lady) and Francis Ford Coppola.
Bram Stoker’s Dracula won him the best score composer award from the American Society of Composers, Authors and Publishers in 1992.
Coppola is understood to have given him a free rein to compose the score for Dracula, and it was reported that when the American director later asked Kilar what it took to write music like his, Kilar cryptically replied: „You need to live in Katowice.“
‚Romantic‘
Born in 1932, he studied piano and composition in Poland, graduating from the State Higher School of Music, in Katowice, with top honours in 1955.
Inspired by the works of Claude Debussy, Maurice Ravel and fellow countryman Karol Szymanowski – he co-founded the Karol Szymanowski Society in 1977 – his work incorporated Polish folk songs and Catholic church music.
His compositions ranged from the avant-garde Riff62, to soaring choral works such as 1981’s Exodus (used in the trailer for Schindler’s List) and Magnificat (2006).
His fondness for the simple motifs and the resonant use of bass and cello gave his music a romantic feel – and it was little wonder he came to the attention of film-makers.Kilar once said the three criteria that made him write film music were, in this order: the name of the director, the salary and the script.
In Poland, he was known for working with three influential Polish film directors: Andrzej Wajda, Krzysztof Kieslowski, and Krzysztof Zanussi. In 1991, Zanussi made a biographical film about the composer.
He also worked on three separate occasions for fellow Polish native Roman Polanski, beginning with 1994’s Death and the Maiden, starring Ben Kingsley and Sigourney Weaver.
In 2003, he received a Bafta nomination for his work on The Pianist. The film went on to win best actor for Adrien Brody and best director for Polanski at the 2003 Academy Awards.
The Polish State Cinema Committee honoured Kilar with a lifetime achievement award in 1991, while in November 2008 Kilar was awarded the Grand Cross of the Order of Polonia Restituta.
W 2007 r. podczas urodzinowego spotkania z sympatykami swojej twórczości opowiadał: – Mój zawód uprawia się w ciszy. Najlepiej czuję się w domowych pieleszach, z bliskimi, z kotem. Nawet na próbach orkiestry jestem zażenowany. Ale ze spotkania się cieszył. – To potwierdzenie sensu mojej pracy, że nie trafia w próżnię – mówił.
„Był trendsetterem“
Kilar współpracował między innymi z Jane Campion, Romanem Polańskim, Krzysztofem Kieślowskim, Andrzejem Wajdą oraz Kazimierzem Kutzem. – Można powiedzieć, że znaliśmy się od dziecka filmowego. Zaprosiłem go, kiedy wrócił ze stypendium w Paryżu – nikomu nieznany, młody kompozytor z Katowic – do takiego bardzo ważnego filmu „Nikt nie woła“ – wspominał w TVN 24 Kazimierz Kutz. – Był autorem muzyki do wszystkich moich filmów pierwszego okresu, zwłaszcza tych śląskich. Byliśmy więc troszkę jak bracia, którzy żyli obok siebie i ze sobą pracowali.
Kilar skomponował również muzykę do wszystkich filmów Krzysztofa Zanussiego. Przed śmiercią zaczął pisać muzykę do jego najnowszego obrazu. – Był bardzo niezwykłym człowiekiem – wspominał w TVN 24 Zanussi. – Był, jak by to się teraz powiedziało, trendsetterem.
Sam Kilar w rozmowie wyemitowanej w Polskim Radiu w 2012 r. tak wspominał początki swojej przygody z muzyką: – Moi koledzy, którzy dziś są lekarzami, inżynierami, doskonale sobie z tym radzili. Ja nie mogłem pojąć, co to są te kropeczki, jedna pusta, druga czarna.
„Największe wydarzenie w moim życiu“
W tym samym wywiadzie mówił również o „Missa pro pace“ – dziele powstałym na stulecie Filharmonii Narodowej: – Zmartwiałem, bo zadanie niesamowite! Nie bardzo w to wierzyłem, ale w końcu pomyślałem „spróbuję“. Przede wszystkim, miałem zobowiązanie artystyczne. Ale bałem się, zwłaszcza, że wiadomo było, że to musi być duża msza. No i napisałem… To w końcu doprowadziło mnie do największego wydarzenia w moim życiu, to znaczy wykonania przed Ojcem Świętym w Watykanie. Pytał pan, czy moje życie jest spełnione. Wtedy pomyślałem, że spełnione, na pewno…Kilar urodził się 17 lipca 1932 r. we Lwowie, ale od 1948 r. mieszkał w Katowicach. W 2006 r. został honorowym obywatelem tego miasta, które nazywał zresztą drugą – po Lwowie – „małą ojczyzną“. W 2012 r. przyznano mu tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Podczas uroczystości podkreślał, jak trudnym i uciążliwym procesem bywa tworzenie muzyki. Jak mówił, „jednego dnia można być pewnym, że coś jest dobre, a następnego po przebudzeniu pojawiają się wątpliwości“. – Tak to właściwie faluje bez przerwy, aż do zderzenia (…) z wykonawcami, z publicznością, która wydaje wyrok – tłumaczył.
3 maja 2012 r. „w uznaniu znamienitych zasług dla kultury polskiej i za wybitne osiągnięcia w pracy twórczej“ Kilar otrzymał najwyższe polskie odznaczenie – Order Orła Białego.
Cały tekst: http://wyborcza.pl/1,75478,15198143,Wojciech_Kilar_nie_zyje.html#ixzz2otyzmxAE
Kilar napísal hudbu k viac ako 160 filmom. Celosvetovo známy sa stal hudbou k vojnovej dráme Pianista (2002) režiséra Romana Polanského, za ktorú získal francúzsku filmovú cenu Cézar. Je aj autoromsoundtracku k hororovej dráme Drakula (1992) od Francisa Forda Coppolu. Kilar sa narodil 17. júla 1932 v Ľvove, ktorý sa vtedy nachádzal na poľskom území. Hudobne sa začal vzdelávať na akadémii v Krakove, neskôr študoval kompozíciu u francúzskej pedagogičky, pianistky a dirigentky Nadii Boulangerovej v Paríži. Odborníci radia Kilara k poľskej avantgarde.
V poslednej fáze svojho života sa Kilar venoval tvorbe veľkých orchestrálnych opusov. Dielo Septembrová symfónia (2003) venoval pamiatke obetí teroristických útokov v USA z 11. septembra 2001. V máji 2012 mu udelili najvyššie poľské štátne vyznamenanie Rad bieleho orla.
Slovak 
Polish