Jan Czochralski (1885-1953)-pl


Rok 2013 rokiem

 

Jana Czochralskiego (1885-1953)

 

Jan Czochralski był wybitnym polskim chemikiem, metaloznawcą i wynalazcą.

Najbardziej znanym wynalazkiem Czochralskiego jest technika produkcji monokryształów półmetali, metali i ich stopów. Metoda Czochralskiego opracowana w 1916 roku jest najstarszą i  we współczesnym techniki powszechnie stosowaną m.in. do produkcji na skalę przemysłową monokryształów krzemu /półprzewodników/.

Jan Czochralski był znanym uczonym, który w 1929 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Politechniki Warszawskiej, gdzie był profesorem na Wydziale Chemicznym i prowadził Katedrę Metalurgii i Metaloznawstwa. Wraz z grupą naukowców stworzył podstawy polskiej metalurgii. W końcu 1939 uruchomił w Warszawie Zakład Badań Materiałów zamieniony podczas okupacji hitlerowskiej w laboratorium produkujące amunicję.

Po zakończeniu wojny został aresztowany przez władze komunistyczne i oskarżony o kolaborację z okupantem. Mimo oczyszczenia z zarzutów przez sąd, Politechnika Warszawska w której pracował, odmówiła ponownego przyjęcia go w poczet profesorów.

Czochralski musiał więc kontynuować badania w rodzinnej Kcyni, gdzie wynalazł m.in. znany „proszek od kichania z gołąbkiem“ oraz płyn do trwałej ondulacji na zimno.

Zmarł niespodziewanie w 1953 roku po rewizji Urzędu Bezpieczeństwa w swojej willi.

Dopiero ponad pół wieku po śmierci został pełnie rehabilitowany (2011) i Senat Politechniki Warszawskiej przywrócił mu tytuły profesorskie.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej postanawiał oddać hołd jednemu z najwybitniejszych naukowców współczesnej techniki, którego przełomowe odkrycia przyczyniły się do światowego rozwoju nauki w sześćdziesiątą rocznicę śmierci jego śmierci ogłaszając rok 2013 rokiem jego rokiem (oprócz W. Lutosławskiego i J. Tuwima).

 

Opracował: Waldemar Oszczęda

sk_SKSlovak

Z organizačných a technických dôvodov rušíme oslavy- Deň poľskej vlajky a poľskej diaspóra 18.5.2024 v Rajeckých Tepliciach. O náhradnom termíne Vás budeme informovať.