Ludźmierz

 

Na Anioł Pański biją dzwony,

niech będzie Maria pozdrowiona,

niech będzie Chrystus pozdrowiony …

Na Anioł Pański biją dzwony,

w niebiosach kędyś głos ich kona …

 

Tak znany poeta polski i piewca Podhala, Kazimierz Przerwa – Tetmajer opisał Anioł Pański w kościele w Ludźmierzu. Sanktuarium Matki Boskiej Ludźmierskiej, „Gaździny i  Królowej Podhala” to duchowne centrum regionu pod Tatrami, miejsce pielgrzymek i corocznych, wielkich uroczystości religijnych Wniębowziębia Marii Panny, 15 sierpnia.  Tutejszy kościół zbudowany w stylu neogotyckim w latach 1869-77 na miejscu pierwotnego, postawionego podobno jeszcze w XIII wieku kościółka drewnianego, który uważany był za pierwszą świątynię Podhala. Do wnętrza nowego kościoła przeniesiona została również otoczona kultum cudowności drewniana figura Matki Boskiej Ludźmierskiej wykonana przypuszczalnie ok. 1400 roku, ołtarz główny i organy z XVIII wieku.

 

 

Tutejsza figura Madonny słynie z  niezliczonych łask i  nic dziwnego, że Ludźmierz to znane od niepamiętnych czasów miejsce kultu maryjnego przyciągające rzesze pielgrzymów. Z pojawieniem się figurki Matki Boskiej związane jest mnóstwo legend, z  których jedna głosi, że kupcom podróżującym na Węgry za winem ukazała się postać Matki Boskiej, a na miejscu w którym tak się stało, wzniesiono kościół i umieszczonow nim figurkę. Inna natomiast opowiada o tym jak dawno temu jechał tędy kupiec – handlarz z węgierskim winem, który pobłądził, zboczył z traktu wiodącego przez torfowiska koło Ludźmierza i ugrzązł z wozem w bagnach. W obliczu śmierci, głodny i znużony wzywał pomoc modląc się i powtarzając: Matko Bosko, ratuj mnie. Przyrzekł też, że gdy dostanie się z opresji, sporządzi figurkę Matki Boskiej i złoży ją w kościele w Ludźmierzu. Jego prośba została wysłuchana i jak powiadają starzy górale, uwidział na bagnie figurkę, pojechał za nią i nie utonął. Gdy dojechał do brzegu, figurka zniknęła. Wtedy już jednak zauważył w ciemnościach światełko ludźmierskiej świątyni, w której cystersi odprawiali wieczorne modlitwy. Skierował się w kierunku światła i przy kościele znalazł ratunek. Z wdzięczności wyrzeźbił lub ufundował figurkę, która mu się pojawiła i zostawił u cystersów w kościele. Opisany fakt głosi tabliczka umieszczona na studni przy kościele potwierdzająca, że w tym miejscu kupiec dziękował za cudowne ocalenie. Bije tam teraz źródełko słynące łaskami i cudami.

Najważniejszym wydarzeniem w historii sanktuarium ludźmierskiego była koronacja cudownej figurki koronami papieskimi, której dokonał 15 sierpnia 1963 roku, Prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński i metropolita krakowski, biskup Karol Wojtyła oraz dwie pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II do Matki Boskiej Ludźmierskiej.

Warto dodać, że podczas koronacji figurki z  ręki Matki Boskiej wysunęło się berło, które zdążył w ostatniej chwili chwycić przed upadkiem Karol Wojtyła. Dla wielu z tych, którzy to widzieli na własne oczy lub utrwalone na taśmie filmowej, był to nieomylny znak boży, że Gaździna Podhala pokazała wtedy kto będzie nosił jej berło.

Tutaj w czerwcu 1997 roku Jan Paweł II odmawiał z wiernymi różaniec. W miejscu tej modlitwy powstał ogród różańcowy z pięknymi figurami, przedstawiającymi tajemnice Różańca Świętego i piękny pomnik modlącego się na klęczkach Ojca Świętego.

Do świątyni w Ludźmierzu dążyli od wieków z daleka i bliska pielgrzymi często przynosząc w podzęce za wysłuchane prośby cenne wota.

Kult Matki Boskiej Ludźmierskiej znalazł również odbicie w dziełach literackich. Władysław Orkan w powieści „W Rostokach“ opisał odpust w Ludźmierzu na Matkę Boską Szkaplerzną. O przywiązaniu górali do Gaździny Podhala pisał Kazimierz Przerwa-Tetmajer („Na skalnym Podhalu“), Jan Kasprowicz („Mój świat“), Melchior Wańkowicz („Tworzywo“) oraz współcześni pisarze, poeci, kompozytorzy (np. Jan Kanty Pawluśkiewicz – „Nieszpory Ludźmierskie“). Ksiądz prof. Józef Tischner o Madonnie z  Ludźmierza napisał, że „postać Matki Bożej z Dzieciątkiem w ręce przedstawia to, co w języku polskim nazywa się prostym słowem – dobroć.“

„Święta Mario Ludźmierska Panienko, pięknej świątyni Podhala mieszkanko, osiadłaś tutaj między góralami, Królowo Podhala, módl się za nami.”

 

Waldemar Ireneusz Oszczęda

sk_SKSlovak

Z organizačných a technických dôvodov rušíme oslavy- Deň poľskej vlajky a poľskej diaspóra 18.5.2024 v Rajeckých Tepliciach. O náhradnom termíne Vás budeme informovať.