Noc Kupały
Nocą Kupały określa się święto Słowian, które odbywało się w najkrótszą noc roku. Związane było z letnim przesileniem Słońca przypadającym na 21-22 czerwca i kultem Słońca czczonego przez naszych przodków.
Po chrystianizacji zastąpiona została chrześcijańską nocą świętojańską.
Noc kupalna zwana jest też w niektórych regionach Polski sobótką (Podkarpacie, Śląsk, południowe rejony Polski) lub palinocką (Warmia i Mazury). Na Mazowszu i Podlasiu nazywana jest przeważnie kupałnocką, kupałą.
W czasach przedchrześcijańskich określała święto ognia, wody, słońca i księżyca, płodności, radości, miłości i urodzaju. Obchodzona była nie tylko wśród Słowian, ale też u ludów bałtyckich, germańskich, Celtów a nawet wśród niektórych narodów ugrofińskich (Finowie, Estończycy). Nawet obecnie obchodzona jest w niektórych krajach bałtyckich (Litwa, Łotwa), gdzie jest świętem lub dniem wolnym od pracy.
Przypuszcza się, że nazwa „kupała” pochodzi z języka sąsiadującego kiedyś ze Słowianami i później przez nich wchłoniętego narodu Wenedów lub z indoeuropejskiego słowa „kump” oznaczającego zbiorowość, grupę. Inna hipoteza zakłada, że pochodzi od Kupały, rzekomego słowiańskiego bóstwa miłości i płodności.
W okresie średniowiecza słowiańska tradycja nocy kupały przeniesiona została przez Kościół na 23 czerwca czyli na wigilię świętego Jana i nazwana nocą świętojańską.
Waldemar Oszczęda