Agnieszka Holland

 

Córka Henryka Hollanda (działacza PZPR) i siostra Magdaleny Łazarkiewicz. Absolwentka Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie.

W 1971 ukończyła praską szkołę filmową (FAMU). Po powrocie do kraju współpracowała z Krzysztofem Zanussim i Andrzejem Wajdą. W latach 70. i 80. pojawiła się na ekranie w kilku rolach drugoplanowych (m.in. w Przesłuchaniu Ryszarda Bugajskiego). W połowie lat 70. zaczęła tworzyć własne filmy. Za debiut Aktorzy prowincjonalni na festiwalu w Cannes otrzymała nagrodę FIPRESCI. W Polsce nakręciła także Gorączkę i Kobietę samotną, po czym wyjechała za granicę. Od 1981 pracuje na Zachodzie, początkowo w Niemczech i we Francji, a od lat 90. w Stanach Zjednoczonych. Obecnie (2008) mieszka we Francji, w Bretanii.

Jej filmy telewizyjne i kinowe były wielokrotnie nagradzane na festiwalach międzynarodowych. Była też dwukrotnie nominowana do Oscara – w 1985 w kategorii najlepszy film obcojęzyczny za Gorzkie żniwa oraz w 1991 w kategorii najlepszy scenariusz adaptowany za Europa, Europa. W jej filmach występowała czołówka aktorów polskich i światowych. Współpracowała ze znanymi polskimi kompozytorami: Tomaszem Stańko, Janem Kantym Pawluśkiewiczem, Zbigniewem Preisnerem czy Janem A.P. Kaczmarkiem. Nakręciła też kilka filmów dokumentalnych i reklamowych. W 2009 wyreżyserowała wraz z młodą reżyserką Anną Smolar spektakl Aktorzy Prowincjonalni w Teatrze im. Kochanowskiego w Opolu.

Agnieszka Holland zazwyczaj sama pisze scenariusze do swoich filmów. Ponadto stworzyła scenariusze do kilku filmów Wajdy (m.in. Bez znieczulenia, 1978, Danton, 1982, Miłość w Niemczech, 1983 i Korczaka, 1990) oraz współpracowała (była konsultantem scenariusza) przy trylogii Krzysztofa Kieślowskiego Trzy kolory.

Kino Agnieszki Holland reprezentuje polską szkołę tzw. kina moralnego niepokoju. Bohaterowie jej filmów często stoją przed trudnymi wyborami. Holland porusza kontrowersyjne wątki związków międzyludzkich, wyobcowania społecznego, nie waha się przedstawiać trudnych kwestii politycznych i religijnych.

Przetłumaczyła z czeskiego Nieznośną lekkość bytu, powieść Milana Kundery (1984).

Jest jedną z osób, będących inicjatorami protestu przeciwko drastycznemu w formie projektowi warszawskiego pomnika ofiar rzezi wołyńskiej dokonanej na polskiej ludności cywilnej przez ukraińskich nacjonalistów z UPA. Była jedną z osób, które stanęły w obronie projektu kontrowersyjnego filmu Tajemnica Westerplatte, którego reżyserem i autorem scenariusza był Paweł Chochlew.

W 2008 została europejską ambasadorką Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego. 31 maja 2008 otrzymała Superwiktora.

Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 7 listopada 2001 za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy twórczej została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[1][2]. Uroczystość dekoracji miała miejsce dwa lata później, 1 września 2003, w kinie „Relax” i połączona była z premierą filmu Julia wraca do domu[3].

19 grudnia 2008 z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrała Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis“[4]. W 2011 została odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2011).

Scenariusz i reżyseria

2011: W ciemności (In Darkness) – reżyseria

2010: Treme – reżyseria

2010: Lęk wysokości – opieka artystyczna

2009: Nie opuszczaj mnie – opieka artystyczna

2009: Janosik. Prawdziwa historia – reżyseria

2009: Enen – współpraca scenariuszowa

2008: Boisko bezdomnych – scenariusz-pomysł, producent

2007: Ekipa – reżyseria odc. 1-3, 9, 13-14 oraz współpraca reżyserska odc. 4-8, 10-12

2006: Historia Gwen Araujo (A Girl Like Me: The Gwen Araujo Story) – reżyseria

2006: Kopia mistrza (Copying Beethoven) – reżyseria

2004-2008: The Wire – reżyseria odcinki: „Moral Midgetry“ (odc. 8, seria 3), „Corner Boys“ (odc. 8, seria 4), „React Quotes“ (odc. 5, seria 5))

2004-2009: Dowody zbrodni (Cold Case) – reżyseria 4 odcinki: „Hubris“ (seria 1, odc. 11), „The Plan“ (seria 1, odc. 22), „Justice“ (seria 5, odc. 10) i „Lotto Fever“ (seria 6, odc. 12)

2001: Julia wraca do domu (Julia walking home) – scenariusz i reżyseria

2001: Strzał w serce (Shot in the heart) – reżyseria

2001: Golden Dreams – reżyseria, film dokumentalny o Kalifornii zrealizowany na zamówienie Disneylandu

1999: Trzeci cud (The third miracle) – reżyseria

1997: Plac Waszyngtona (Washington Square) – reżyseria

1995: Całkowite zaćmienie (Total Eclipse) – reżyseria

1994: Red Wind – amerykański film TV na podstawie prozy Raymonda Chandlera

1994: Trzy kolory. Czerwony (Trois couleurs: Rouge) – konsultacja scenariuszowa

1994: Trzy kolory. Biały (Trois couleurs: Blanc – konsultacja scenariuszowa

1993: Trzy kolory. Niebieski (Trois couleurs: Bleu – współpraca scenariuszowa

1993: Tajemniczy ogród (The Secret Garden) – reżyseria

1991: Olivier, Olivier – scenariusz i reżyseria, wyprodukowany we Francji, na podstawie sztuki Václava Havla

1991: Largo desolato – scenariusz i reżyseria

1990: Korczak – scenariusz

1990: Europa, Europa – scenariusz i reżyseria, koprodukcja francusko-niemiecka, nominacja do Oscara

1988: Zabić księdza (To Kill a Priest) – scenariusz i reżyseria, koprodukcja francusko-amerykańska, oparty na historii zamordowania Jerzego Popiełuszki

1988: Biesy (La amiga) – scenariusz

1988: Przyjaciółka (Les possedes) – współpraca scenariuszowa

1987: Anna – scenariusz

1985: Gorzkie żniwa (Bittere Ernte) – scenariusz i reżyseria, wyprodukowany w Niemczech, nominacja do Oscara

1985: Kultura – film dokumentalny o paryskiej Kulturze

1983: Miłość w Niemczech (Eine Liebe in Deutschland) – scenariusz

1982: Pocztówki z Paryża (Les cartes postales de Paris) – francuski film TV

1982: Danton – współpraca scenariuszowa

1981: Mężczyzna niepotrzebny! – scenariusz

1981: Kobieta samotna – scenariusz i reżyseria

1980: Gorączka – na podstawie powieści Andrzeja Struga Dzieje jednego pocisku – reżyseria

1978: Aktorzy prowincjonalni – scenariusz i reżyseria

1977: Coś za coś – scenariusz i reżyseria

1977: Niedzielne dzieci – scenariusz i reżyseria

1976: Zdjęcia próbne – scenariusz i reżyseria

1975: Wieczór u Abdona – film TV na podstawie opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza – scenariusz i reżyseria

1975: Obrazki z życia nowela 3. Dziewczyna i „Akwarius“ – reżyseria

1973: Listy naszych czytelników – II reżyser

1972: Iluminacja – współpraca reżyserska

1970: Grzech Boga – film krótkometrażowy zrealizowany w trakcie studiów

Role aktorskie[edytuj]

2008: Boisko bezdomnych – kobieta na Dworcu Centralnym

2007: Ekipa – uczestniczka pogrzebu Szczęsnego w odc. 14

1982: Przesłuchanie – Witkowska

1976: Zdjęcia próbne – reżyser Agnieszka

1976: Blizna – Hania, sekretarka Bednarza

1974: Pozwólcie nam do woli fruwać nad ogrodem (Lasst uns frei fliegen über den Garten) – literatka na zjeździe

1970: Iluminacja – członkini komisji egzaminacyjnej

Odznaczenia i nagrody[edytuj]

Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, za wybitne zasługi dla kultury narodowej, za osiągnięcia w twórczości artystycznej (2011)[5]

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy twórczej (2001)

Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis“ (2008)

Honorowy Medal Europejski (2008)

Super Wiktor za całokształt osiągnięć (2007)

Nagroda specjalnej na Festiwalu „Lato z Muzami“ w Nowogardzie (2007)

Nagroda za film Kopia Mistrza na 54. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastián (2006)

Nagroda ATLASA za promowanie polskiej kultury za granicą na 11 Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych „Camerimage“ w Łodzi (2003)

„Orzeł“ – Polska Nagroda Filmowa, za realizację twórczej drogi artystycznej najpierw w Polsce a potem za granicą kraju (2002)

Nagroda za całokształt twórczości na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Las Vegas (1999)

Nagroda „Skrzydeł“ na Festiwalu Filmu Polskiego w Ameryce, za szczególne osiągnięcia w dziedzinie sztuki filmowej poza Polską, za rozwinięcie skrzydeł w świecie (1997)

„Złoty Globus“ za film Europa, Europa – nagroda dziennikarzy zagranicznych Hollywood Foreign Press dla najlepszego filmu zagranicznego wyświetlanego w USA w 1991 roku (1992)

Nagroda Nowojorskich Krytyków Filmowych za najlepszy film obcojęzyczny „Europa, Europa (1991)

Nagroda specjalna jury dla filmu Kobieta samotna na XIII Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku (1988)

Grand Prix „Złote Lwy Gdańskie“ za film Gorączka na VIII Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku (1981)

Nagroda FIPRESCI na MFF w Cannes za film Aktorzy prowincjonalni (1980)

Grand Prix „Wielki Jantar’79“ za film Aktorzy prowincjonalni na VII KSF „Młodzi i Film“ w Koszalinie (1979)

Życie prywatne

Córka Henryka Hollanda oraz Ireny Rybczyńskiej, siostra Magdaleny Łazarkiewicz, była żona reżysera Laco Adamika i matka reżyserki Katarzyny Adamik.

sk_SKSlovak

Z organizačných a technických dôvodov rušíme oslavy- Deň poľskej vlajky a poľskej diaspóra 18.5.2024 v Rajeckých Tepliciach. O náhradnom termíne Vás budeme informovať.