Belko zo Sliezskeho Gródeka

Rycerz Bełko
Rycerz Bełko

 

Rycerz Bełko z Gródka na Śląsku

 

Zaolziańska miejscowość Gródek (czes. Hrádek ve Slezsku) założona została przypuszczalnie dopiero w XVI wieku, po 1523 roku. We wcześniej datowanych dokumentach nie odnaleziono żadnej wzmianki o niej. Powstała przy istniejącej już dużo wcześniej, być może od czasów średniowiecza, niewielkiej pogranicznej strażnicy urządzonej przy starym szlaku handlowym wiodącym przez Przełęcz Jabłonkowską. Wędrowały tutaj karawany kupieckie ze Śląska na  Słowację i Węgry i odwrotnie. Tędy słowacka miedź docierała znanym „Szlakiem Miedzianym” na Śląsk (Wrocław), do Gdańska i stąd drogą morską na zachód Europy.

Owiana ponurą legendą strażnica ulokowana była na ostrodze skalnej nad rzeką Olzą. Strażnica – gródek była siedzibą rycerza o imieniu Bełko. Stąd też pochodzi nazwa owego miejsca – „Bełko”. Bełko miał chronić wędrujących tędy kupców przed grasującymi w okolicy bandami zbójeckimi. Niestety, opanowała go żądza bogactwa i sam stał się rycerzem – łupieżcą. Ze swoją drużyną napadał na karawany kupieckie. Napadniętych kupców łupił. Tych bardziej opornych mordował. Z czasem opanowały go wyrzuty sumienia. Zaczęła męczyć go bezsenność i prześladować straszne sny. W końcu, jak głosi miejscowa legenda, skoczył obłąkany ze skały, na której miał siedzibę, w rzeczną toń i utopił się.

Zachowały się liczne ślady istnienia starej strażnicy, którą miejscowi nazywają również „Zumczisko”.

Niedaleko od „Bełka”, pod mostem na rzece Olzie, zobaczyć można ciekawostkę geologiczną – marmity, czyli kotły rzeczne zwane przez miejscowych „talerzami”. Chodzi o przegłębienia w dnie rzeki powstałe w wyniku wieloletniego erozyjnego działania nurtu wody na skalne podłoże koryta rzecznego (erozja wgłębna). W pobliżu kotłów ujrzeć można też przełom rzeki Olzy o długości ok.1 kmi wysokości ścian10 m. Stąd rozpoczynają się często spływy kajakowe po wspominanej rzece.

 

Waldemar Ireneusz Oszczęda

Rycerz Bełko

sk_SKSlovak

Z organizačných a technických dôvodov rušíme oslavy- Deň poľskej vlajky a poľskej diaspóra 18.5.2024 v Rajeckých Tepliciach. O náhradnom termíne Vás budeme informovať.