Mesto Opla

Miasto Opla

 

Rüsselsheim jest miastem po­łożonym w środkowych Niemczech, w  Hesji, nad dolnym biegiem Menu, które zamieszkuje ok. 60 tysię­cy mieszkańców. Posiada bardzo bogatą historię. Założone zostało bo­wiem już w czasach frankońskich przez księcia Ruzilo. Później było własnością miejscowych grafów i landgrafów hesseńskich (od 1427 roku), którzy w średniowieczu nadali mu prawa miejskie (1437).

Miasto wielokrotnie zapisało się chlubnie w historii Niemiec. W 1546 roku rozegrało się pod nim jedno z pierwszych, poważniejszych starć zbrojnych tzw. I wojny szmalkaldzkiej pomiędzy oddziałami protestantów niemieckich i habsburskich katolików. Wojska utworzonego w 1531 r. w Schmalkalden (dawniej Hesja, obecnie Turyngia) przez protestancką szlachtę Rzeszy Związku Szmalkaldzkiego skierowanego przeciwko katolickiemu cesarzowi Karolowi V Habsburskiemu, pokonały tutaj oddziały rządowe. Niestety, mimo tego zwycięstwa, protestanci, na czele z władcą Saksonii Janem Fryderykiem Wspaniałomyślnym, wojnę z katolikami przegrali. Rozstrzygnęła o  tym bitwa pod Mühlberg (1547), którą, wsparci przez Francję i Hiszpanię Habsburgowie, wygrali. Pokonani protestanci zmuszeni zostali do zapłacenia cesarzowi kontrybucji wojennych. Czasy bitwy pamięta na pewno stara twierdza, wzmiankowana już w dokumencie z 1399 roku. Należała wtedy do rodu grafów z Katzenelnbogen, którzy dzięki jej wybudowaniu umocnili się w swoich dobrach i kontrolowali ważny szlak wodny na Menie. Po wymarciu rodu, fortyfikacja przeszła w posiadanie landgrafów hesseńskich, którzy po jej poważnej i rozległej przebudowie urządzili sobie tutaj zamek i nową siedzibę. Zamek z twierdzą pełnił ważną rolę obronną we wspomnianej wcześniej wojnie szmalkaldzkiej oraz w wojnie trzydziestoletniej. Był ogniwem pomiędzy protestancką twierdzą w pobliskim Mainz (Moguncja) i Gustavburg oraz ważnym zapleczem. Po zdobyciu  przez wojska francuskie w 1689 r. został wysadzony w powietrze i zburzony. Ruiną pozostał aż do 1954 roku, gdy przeszedł w posiadanie miasta, które doprowadziło do jego odbudowy i udostępniło publiczności. W unikalnym na terenie Hesji zabytkowym obiekcie znalazło siedzibę muzeum miejskie, archiwum i towarzystwo regionalne. Obok nich urządzone jest tu Muzeum Technik Szkolnych. W pobliżu twierdzy przepływa Men i znajduje się ponad stuletni park miejski. W jednym z zakątków parkowych w połowie XIX wieku urządzono romantyczne pseudośredniowieczne ruiny zamkowe z wysoką basztą. W innym natomiast zakątku znajduje się niewielki pawilon – ptaszarnia. W parku odpocząć można w cieniu egzotycznych drzew i krzewów, nad jeziorkami, przy fontannach, w altance, ogrodach różanych, lawendowych lub pod palmami. Stąd już tylko kilka kroków nad brzeg Menu, z którego często widać pływające barki. Na drodze powrotnej do centrum uwagę przyciąga znajdujący się przy starym palcu targowym budynek magistratu.

O bogatej i ciekawej historii miasta świadczy oprócz zachowanych dokumentów również jego herb, którego figura heraldyczna przedstawia srebrny tzw. „wilczy dół“ umieszczony na niebieskim tle. W lewym górnym i prawym dolnym rogu tarczy herbowej umieszczone zostały srebrne gwiazdy. Herb miasta należy do tzw. herbów „mówiących“. Wy­obrażenie „wilczego dołu“ pochodzi z najstarszej znanej sądowej pie­częci miasta z 1605 r. Jego miesz­kańcy przypuszczalnie zobowiąza­ni byli w przeszłości do budowania „wilczych dołów“ i stawiania pułapek na drapieżników w celu ochrony przed nimi pobliskiego miasta Frankfurt i Mainz (Moguncja). Srebrne gwiazdy w  herbie związane są z przynależnością miasta do włości grafów z  Katzenelbogen i pochodzą z ich dawnego znaku rodowego.

Największy rozgłos zawdzię­cza Rüsselsheim osobie urodzonego tutaj Adama Opla (1837­-1895). niemieckiego wynalazcy, konstruktora, fabrykanta, zało­życiela i właściciela znanej firmy samochodowej  OPEL.

 

 

Warto wiedzieć, że miejscowa fabryka Opla powstała w 1862 roku. Wtedy właśnie Adam Opel skonstruował maszynę do szycia i rozpoczął jej produkcję. W kilka lat później (1887) Opel złożył pierwszy bicykel, który też zaczął produko­wać w swoim zakładzie. Wtedy już fabryka w Rüsselsheim produko­wała rocznie 18 tysięcy maszyn do szycia i zatrudniała 300 pracowni­ków. W końcu XIX wieku (1899) hale produkcyjne Opla opuścił pierwszy automobil marki „Opel Patent – Motocar, System Lutzman“. Dwa lata później (1901) za­kład produkował również motocy­kle, a od 1907 roku ciężarówki. Pro­dukcja maszyn  do szycia  osiąga wtedy liczbę miliona sztuk.

Jeszcze przed I wojną świato­wą Opel był największym produ­centem samochodów w Niem­czech. Swoją dominującą pozycję w tej branży potwierdził ponownie w okresie międzywojennym, chociaż zakłady w tym czasie były już własnością koncernu GM (przejęty w latach 1929-31). Rozwój masowej produkcji doprowadził do tego, że przed II wojną światową zakłady Opla opuszczało rocznie 120 tysięcy samochodów. Tym samym Opel stał się największym produ­centem samochodów w Europie.

Rosnące zapotrzebowanie na samochody spowodowało zaprzestanie produkcji rowerów, których wyprodukowano łącznie 2,5 miliona sztuk (największy producent na świecie).

Wkrótce po wojnie nastąpiła szybka odbudowa zakładów ze zniszczeń wojennych i splądrowa­niu przez oddziały radzieckie. W 1946 roku Opel wznowił produk­cję samochodów ciężarowych i rok później osobowych. W 1994 roku fabryka w Rüsselsheim wyprodu­kowała 30- milionowy samochód.

 

Firma założona przez Adama Opla osiągnęła wysokie znaczenie gospodarcze i pozycję na rynku samochodowym Europy Zachodniej. Na pewno więc, będąc w Rüsselsheim, warto odwiedzić znajdujący się obok placu dworcowego zakład i wstąpić do niewielkiego muzeum przyfabrycznego. Pamiątką po Adamie Oplu jest, obok jego zakładów, również willa w której mieszkał.

Nic więc dziwnego, że miasto jest również ważnym ośrodkiem przemysłu maszynowego i siedzibą wyższej uczelni technicznej.

Współczesność miasta reprezentuje kompleks budynków tworzących City Forum.

 

Waldemar Ireneusz Oszczęda