Niewątpliwie ważnym wydarzeniem w historii Słowacji było założenie Universitas Istropolitana, znanego również jako Academia Istropolitana, pierwszego uniwersytetu słowackiego.
Początki wspominanej uczelni sięgają 1465 roku, gdy Maciej Korwin, ówczesny król węgierski, uzyskał od papieża Pawła II brewe pozwalające na utworzenie jedynej szkoły wyższej na Węgrzech z siedzibą w Bratysławie.
W 1467 roku nowy uniwersytet urządzony został w budynkach z wyposażeniem, które król przejął w spadku po bogatym bratysławskim mieszczaninowi.
Dwa lata później w uczelni założonej na podstawie statutów uniwersytetu w Bolonii, można już było studiować na czterech fakultetach: teologicznym, prawniczym, medycznym i filozoficznym. Kanclerzem uniwersytetu był do 1472 roku Jan Vitéz, arcybiskup ostrzygomski. Rektorem natomiast Georg von Schönberg.
Większość wykładowców pochodziła z pobliskiego uniwersytetu w Wiedniu. Pozostali przybyli z uniwersytetów włoskich oraz z polskiego Krakowa.
Po kilku latach działalności, zwłaszcza po śmierci Jana Vitéza, nastąpił powolny upadek uczelni, która najpierw została przeniesiona do Budy a następnie po śmierci Macieja Korwina, zamknięta.
W gronie wybitnych profesorów uniwersytetu w Bratysławie było wielu Polaków. Wśród nich Marcin Bylica (*1433 lub 1434/35-†1490 lub 1493), astronom, astrolog i medyk.
Marcin Bylica pochodził z Olkusza. Urodził się w rodzinie Jana, miejscowego rurmistrza czyli dozorcy wodociągów.
Podstawy przyszłej wiedzy zdobył przypuszczalnie w rodzinnym mieście, gdzie uczęszczał do szkół. W 1452 roku podjął naukę w Akademii Krakowskiej. Cztery lata później uzyskał tytuł bakałarza. Następnie wyjechał do włoskiej Padwy. Tutaj spotkał się z Regiomontanusem (właściwie Johannes Müller von Königsberg), niemieckim matematykiem, astronomem i astrologiem.
Po kilku latach pojawił się jako wykładowca na uniwersytecie w Bolonii (1463). Później przybył do Rzymu (1464). Tam ponownie spotkał się z Regiomontanusem. Dialog naukowy obydwóch uczonych na temat błędów poglądów astronomicznych Gerharda z Cremony, Regiomontanus opisał w pisemku „Disputationes inter Viennensem et Cracoviensem super Cremonensia in planetarum theoriae deliramenta“ czyli Dialog między Wiedeńczykiem i Krakowianinem o bredzeniach Gerarda z Kremony na temat teorii planetarnych. Publikacja zawierała krytykę przestarzałego podręcznika astronomii.
W dwa lata później (1466) Marcin Bylica pojawił się na dworze Rozgona (Rozgonyi), węgierskiego magnata intersującego się astrologią.
W 1467 roku przyjął zaproszenie Jana Vitéza. Przybył na dwór arcybiskupi. Przypuszczalnie wraz z Regiomontanusem wziął udział w urządzeniu i otwarciu założonego przez Macieja Korwina bratysławskiego Universitas Istropolitana.
Został jednym z pierwszych wykładowców nowej uczelni. Podobnie jak Regiomontanus, który wykładał na nim matematykę i astronomię.
Bylica był jednocześnie astrologiem i lekarzem królewskiem. Wspólnie z Regiomontanusem zajmował się obliczeniami tablic astronomicznych, które ten ostatni opublikował potem w Norymberdze.
Po śmierci Jana Vitéza (1472), kanclerza uniwersytetu i przeniesieniu uczelni do Budy, nadal pozostał wykładowcą uniwersytetu. Oprócz tego był pronotariuszem stolicy apostolskiej i proboszczem parafii Matki Boskiej w Budzie. Przypuszczalnie prowadził też obserwacje astronomiczne w nowym obserwatorium założonym przez króla w stolicy Węgier.
Na dworze w Wiedniu przebywał do śmierci Macieja Korwina (1490). Nowy król Władysław Jagiellończyk potwierdził mu wszystkie piastowane godności.
Zmarł prawdopodobnie ok. 1493 roku.
Opracował: Waldemar Ireneusz OszczędaNiewątpliwie ważnym wydarzeniem w historii Słowacji było założenie Universitas Istropolitana, znanego również jako Academia Istropolitana, pierwszego uniwersytetu słowackiego.
Początki wspominanej uczelni sięgają 1465 roku, gdy Maciej Korwin, ówczesny król węgierski, uzyskał od papieża Pawła II brewe pozwalające na utworzenie jedynej szkoły wyższej na Węgrzech z siedzibą w Bratysławie.
W 1467 roku nowy uniwersytet urządzony został w budynkach z wyposażeniem, które król przejął w spadku po bogatym bratysławskim mieszczaninowi.
Dwa lata później w uczelni założonej na podstawie statutów uniwersytetu w Bolonii, można już było studiować na czterech fakultetach: teologicznym, prawniczym, medycznym i filozoficznym. Kanclerzem uniwersytetu był do 1472 roku Jan Vitéz, arcybiskup ostrzygomski. Rektorem natomiast Georg von Schönberg.
Większość wykładowców pochodziła z pobliskiego uniwersytetu w Wiedniu. Pozostali przybyli z uniwersytetów włoskich oraz z polskiego Krakowa.
Po kilku latach działalności, zwłaszcza po śmierci Jana Vitéza, nastąpił powolny upadek uczelni, która najpierw została przeniesiona do Budy a następnie po śmierci Macieja Korwina, zamknięta.
W gronie wybitnych profesorów uniwersytetu w Bratysławie było wielu Polaków. Wśród nich Marcin Bylica (*1433 lub 1434/35-†1490 lub 1493), astronom, astrolog i medyk.
Marcin Bylica pochodził z Olkusza. Urodził się w rodzinie Jana, miejscowego rurmistrza czyli dozorcy wodociągów.
Podstawy przyszłej wiedzy zdobył przypuszczalnie w rodzinnym mieście, gdzie uczęszczał do szkół. W 1452 roku podjął naukę w Akademii Krakowskiej. Cztery lata później uzyskał tytuł bakałarza. Następnie wyjechał do włoskiej Padwy. Tutaj spotkał się z Regiomontanusem (właściwie Johannes Müller von Königsberg), niemieckim matematykiem, astronomem i astrologiem.
Po kilku latach pojawił się jako wykładowca na uniwersytecie w Bolonii (1463). Później przybył do Rzymu (1464). Tam ponownie spotkał się z Regiomontanusem. Dialog naukowy obydwóch uczonych na temat błędów poglądów astronomicznych Gerharda z Cremony, Regiomontanus opisał w pisemku „Disputationes inter Viennensem et Cracoviensem super Cremonensia in planetarum theoriae deliramenta“ czyli Dialog między Wiedeńczykiem i Krakowianinem o bredzeniach Gerarda z Kremony na temat teorii planetarnych. Publikacja zawierała krytykę przestarzałego podręcznika astronomii.
W dwa lata później (1466) Marcin Bylica pojawił się na dworze Rozgona (Rozgonyi), węgierskiego magnata intersującego się astrologią.
W 1467 roku przyjął zaproszenie Jana Vitéza. Przybył na dwór arcybiskupi. Przypuszczalnie wraz z Regiomontanusem wziął udział w urządzeniu i otwarciu założonego przez Macieja Korwina bratysławskiego Universitas Istropolitana.
Został jednym z pierwszych wykładowców nowej uczelni. Podobnie jak Regiomontanus, który wykładał na nim matematykę i astronomię.
Bylica był jednocześnie astrologiem i lekarzem królewskiem. Wspólnie z Regiomontanusem zajmował się obliczeniami tablic astronomicznych, które ten ostatni opublikował potem w Norymberdze.
Po śmierci Jana Vitéza (1472), kanclerza uniwersytetu i przeniesieniu uczelni do Budy, nadal pozostał wykładowcą uniwersytetu. Oprócz tego był pronotariuszem stolicy apostolskiej i proboszczem parafii Matki Boskiej w Budzie. Przypuszczalnie prowadził też obserwacje astronomiczne w nowym obserwatorium założonym przez króla w stolicy Węgier.
Na dworze w Wiedniu przebywał do śmierci Macieja Korwina (1490). Nowy król Władysław Jagiellończyk potwierdził mu wszystkie piastowane godności.
Zmarł prawdopodobnie ok. 1493 roku.
Opracował: Waldemar Ireneusz Oszczęda
Slovak 
Polish