Pavol ORSZÁGH HVIEZDOSLAV
(1849-1921), słowacki poeta, dramatopisarz, tłumacz
Urodził się 2 II 1849 w orawskiej miejscowości Vyšný Kubín. Zmarł 8 XI 1921 w mieście Dolný Kubín. Wykształcenie podstawowe zdobył w szkołach wiejskich działających wmiejscowościach: Vyšný Kubín, Jasenová i Leštiny. W latach 1862–65 uczęszczał do gimnazjum w węgierskim Miszkolcu, 1865–70 do ewangelickiego liceum w spiskim mieście Kežmarok (pol.Kieżmark), 1870–72 studiował na Akademii Prawniczej we wschodniosłowackim mieście Prešov (pol.Preszów). Po studiach pracował jako aplikant adwokacki w Dolnom Kubíne, Martine i Senicy. W latach 1879–99 był adwokatem w orawskim mieście Námestovo, od 1899 r. w Dolný Kubín, gdzie mieszkał. Od 1902 r. był również wolnym literatem. W 1919 r. wybrany został honorowym prezesem Macierzy Słowackiej (Matica slovenská). Twórczość poetycką, dramaturgiczną i tłumaczenia P.Országha Hviezdoslava zaliczyć można do klasycznej literatury słowackiej. Pierwsze utwory poetyckie pisał jako uczeń gimnazjum po węgiersku i niemiecku. Od 1867 r. intensywnie tworzył w ojczystym języku słowackim. Słowacką poezją debiutował w zbiorze „Básnické prvosienky Jozefa Zbranského” (1868). Na studiach w Preszowie współtworzył i redagował almanach „Napred” (1871).W 1880 r. nie ukazał się przygotowany do druku zbiór „Krb a vatra”, ale większość wierszy z niego pojawiła się w czasopiśmie „Slovenské pohľady“, gdzie od 1881 r. poeta był stałym współpracownikiem. Najbardziej owocnym okresem działalności literackiej Hviezdoslava był okres dwudziestoletniego pobytu w orawskim mieście Námestovo. Pod wpływem czarująco pięknego środowiska naturalnego, przyrody Górnej Orawy, lasów i życia zwykłego orawskiego człowieka napisał swoje największe utwory pełne oryginalności i poetyckiego piękna. Wtedy powstały: utwór epiczno – liryczny „Hájnikova žena“ (1886), eposy „Ežo Vlkolinský“ i „Gábor Vlkolinský“, cykle liryczne „Sonety“ i „Letorosty“ oraz interesujące cykle liryki przyrodniczej „Prechádzky jarom“ /Przechadzki wiosenne/ i „Prechádzky letom“ /Przechadzki letnie/ (1898). W 1892 r. pojawiły się „Zobrané spisy básnické“ (zbiory wierszy).
Pod koniec twórczości oprócz utworów lirycznych i krótkiej epiki napisał w duchu Shakespeara dramat „Herodes a Herodias” (1909) oraz zajmował się tłumaczeniami literatury obcej. „Krvavé sonety“ /Krwawe sonety/ (1919) wyrażały protest twórcy przeciwko grozie pierwszej wojny światowej. Pojawiły się w tłumaczeniu na język angielski i francuski.
P.O. Hviezdoslav przełożył klasyczne dzieła światowej literatury na język słowacki:
A.S.Puszkin – Borys Godunow, Cygani, Więzień kaukauski
- J. Lermontow – Demon, Pieśń o carze Iwanowi Wasiliewiczowi
- Mickiewicz – Sonety krymskie
- Shakespeare – Hamlet, Sen nocy świętojańskiej
- W. Goethe – Faust, Ifigenia
- Madach – Tragedia człowieka
oraz wybór z wierszy S. Petöfi, J. Arany, F. Schiller. Tłumaczył utwory polskich poetów: Mickiewicza i Słowackiego.
Literatura i źródła:
Oszczęda W., Zarębski M. A., Impresje Słowackie czyli Słowacja jeszcze bliżej, Staszów-Žilina 2001, str. 72
Waldemar Ireneusz Oszczęda
Pavol Országh Hviezdoslav
(źródło: http://sk.wikipedia.org/wiki/Pavol_Orsz%C3%A1gh_Hviezdoslav)