SAMUEL TOMAŠIK(Samo) (1813-1887)

 pseudonim: Kozodolsk  Tomášek,  słowacki prozaik i poeta okresu romantyzmu, ksiądz ewangelickiego i historyk.

     Pochodził z regionu Gemer. Tam zdobył podstawy wykształcenia. Później kształcił się w liceum w Kežmarku, Krakowie i Wieliczce. Jego najbardziej znana pieśń hymniczna Hej, Slováci (pierwotnie Na Slovany) powstała w 1834 roku w czasie pobytu w Pradze. Wyrażała jego oburzenie, że w ulicach tego miasta częściej rozbrzmiewa  język niemiecki niż czeski. Po Zjeździe Wszechsłowiańskim w Pradze (1848), już jako pieśń Hej, Slované (Hej, Slovania – Hej Słowianie) stała się hymnem wszystkich Słowian a później nawet hymnem niektórych państw słowiańskich (Republika Słowacka 1939-1945, Jugosławia, Serbia, Czarnogóra). Muzyka pieśni S. Tomášika oparta jest na melodii Mazurka Dąbrowskiego, pieśni polskich legionów we Włoszech (1797) i hymnu Rzezpospolitej Polskiej. Od polskiego hymnu różni się tylko wolniejszym tempem.

Literatura i źródła:

Jagiełło M., Słowacy w polskich oczach. Obraz Słowaków w piśmiennictwie polskim, T. I, II., Warszawa 2005; Oszczęda W., Niektoré osobnosti slovenskej literatúry 19.storočia a ich vzťah k Poliakom /Niektórzy przedstawiciele literatury słowackiej XIX w. i ich stosunek do Polaków/, Zborník zo seminára realizovaného dňa 26.októbra 2010 v rámci Žilinského festivalu poľskej a slovenskej kultúry v Žiline, Žilina 2011, str. 40-47

Waldemar Ireneusz Oszczęda