Esperanto

Twórcą sztucznego, międzynarodowego języka esperanto był Ludwik Łazarz Zamenhof /właściwie Eliezer Lewi Samenhof/(1859-1917), polski lekarz – okulista pochodzenia żydowskiego.

 

Rad i polon

 

Pierwiastki chemiczne i metale radioaktywne o nazwie rad i polon odkryła w 1898 roku Maria Skłodowska-Curie (1867-1934), dwukrotna laureatka Nagrody Nobla  wraz z mężem Piotrem Curie (1859-1906), uczonym francuskim.

 

Lampa naftowa

 

Na wynalazienie lampy naftowej miało wpływ odkrycie metody destylacji ropy naftowej przez Ignacego Łukasiewicza (1822-1882), polskiego chemika, farmaceutę i przedsiębiorcę pochodzenia ormiańskiego. Dzięki uzyskaniu nafty mógł w 1853 roku skonstruować lampę.

 

Akumulator ołowiowo-kwasowy

 

Patent na produkcję akumulatorów ołowiowo-kwasowych był własnością Karola Pollaka (1859-1928), polskiego elektrotechnika, wynalazcy i przedsiębiorcy.

Karol Pollak zajmował się wynalazkami z różnych dziedzin techniki. Konstruował napędy elektryczne, zaprojektował maszynę drukarską do druku w kolorze, rodzaj mikrofonu. Przede wszystkim jednak badał chemiczne źródła energii – ogniwa galwaniczne i akumulatory elektryczne. Konstruował prostowniki komutatorowe i elektrolityczne, wynalazł kondensator elektrolityczny, opracował prostowniczy układ mostkowy.

 

Pozyskiwanie kwasu azotowego z powietrza

 

Nowotorską metodę pozyskiwania kwasu azotowego z powietrza odkrył Ignacy Mościcki (1867-1946), polski mąż stanu, polityk, prezydent RP w latach 1926-1939,  naukowiec i chemik.

 

Synteza jodoforów

 

Metody syntezy i właściwości jodoforów i innych halogenoforów zbadał Alojzy Kłopotek, polski naukowiec i chemik. Opracował również technologię otrzymywania kwasu trójchloroizocyjanurowego, proszku do prania w zimnej wodzie, biologicznie czynnych tworzyw sztucznych, oraz wielu innych substancji ważnych dla przemysłu chemicznego.

 

 

Farba do malowania porcelany

 

Technologię wytwarzania specjalnej farby do malowania porcelany odkrył Karol Michał Gröll /również Grell lub Groell/ (1770-1852), polski chemik niemieckiego pochodzenia, miniaturzysta, rytownik, sztycharz, muzyk. Opracował również ulepszenie harfy wyposażając ją w pedały.

 

Prezerwatywa z lateksu

 

Technologię produkcji prezerwatyw z ciekłej gumy czyli lateksu odkrył Julius Fromm (1883 -1945), polski wynalazca żydowskiego pochodzenia, chemik. Sposób produkcji nowoczesnej bezszwowej lateksowej prezerwatywy opatentował w Niemczech w 1916 roku.

Metoda Czochralskiego

Powszechnie znaną i masowo stosowaną w technice metodą do produkcji mikroprocesorów i otrzymywania monkryształów krzemu jest metoda Chochralskiego. Jan Czochralski (1885-1953) był polskim chemikiem i metaloznawcą.

 

Radiostacja WS 10

 

Pierwszą na świecie linię radiową o ośmiu kanałach w postaci radiostacji WS 10 skonstruował Zygmunt Jelonek (1909-1994), polski inżynier i radiotechnik.

 

Węglowy mikrofon proszkowy

 

Opatentował w 1879 roku Henryk Machalski (1835-1919), polski inżynier kolejowy. Dzięki niemu skonstruował też aparat telefoniczny, którym  w 1879 roku transmitował do Lwowa dźwięk z koncertu w Żółkwi.

 

Przetwornik prądowo-napięciowy

 

Konstrukcja przetwornik prądowo-napięciowego jest dziełem Bogusława Kuczałka (1930-2007) oraz  Ryszarda Nowicza, polskich specjalistów w dziedzinie elektrotechniki i magnetyzmu.

 

Elektroftalm

 

Elektroftalm czyli urządzenie pomagające niewidomym w poruszaniu się (tzw. sztuczne oko) wynalazł Kazimierz Noiszewski (1859-1930), polski lekarz okulista, naukowiec.

K. Noiszewskiemu przypisuje się też wynalazek trychestozjometru do badania wrażliwości czuciowej oka oraz kilku innych przyrządów stosowanych w okulistyce.

 

Kriochirurgia w operacjach zaćmy

Stosowanie metod kriochirurgicznych w operacjach zaćmy zostało zapoczątkowane przez Tadeusza Jana Krwawicza (1910-1988), polskiego lekarza, okulistę, profesora medycyny.

 

Znieczulenie mieszanką azotu i tlenu

 

Użycie mieszaniny azotu i tlenu w warunkach atmosferycznych normalnych jako środka znieczulającego zastosował jako pierwszy Franciszek Kobyliński (1848-1922), polski lekarz stomatolog. W 1881 roku zademonstrował też prototyp aparatu własnej konstrukcji do wytwarzania i przechowywania tego środka

 

Planimetr

 

Wynalezienie w 1820 roku udoskonalonego planimetru czyli przyrządu mechanicznego do wyznaczania pola powierzchni figur płaskich przypisuje się Krzysztofowi Kolbergowi (1776-1831), polskiemu kartografowi i geodecie niemieckiego pochodzenia.

Inne źródła wynalezienie planimetru przypisują osobie Stefana Baranowskiego (1817-1893), geografa i językoznawcy, który niż Ludwik Zamenhof opracował projekt języka międzynarodowego (1884).

 

Aeroskop

Aeroskop czyli pierwszą na świecie ręczną kamerę filmową będącą prototypem kamery reporterskiej, wynalazł w 1909 roku Kazimierz Prószyński (1875-1945), pionier aparatów i urządzeń kinematograficznych, zamordowany przez hitlerowców w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen.

Telektroskop

Teletroskop czyli aparat do przesyłania ruchomego obrazu kolorowego wraz z dźwiękiem na odległość za pomocą prądu, będący prototypem telewizora, wynalazł w 1897 roku Jan Szczepanik (1872-1926), polski nauczyciel  i wynalazca z Galicji.

„Polski Edison“ był autorem 50 wynalazków i kilkuset opatentowanych pomysłów technicznych z zakresu fotografii barwnej, barwnego tkactwa, telewizji i innych.

Opracował też system filmu barwnego, który wykorzystany był do produkcji filmów do aparatów oraz kamizelkę kuloodporną.

 

Pleograf, biopleograf i telefot

 

Pleograf czyli aparat kinematrograficzny, wynalazł i skonstruował w 1894 roku Kazimierz Prószyński (1875-1945), polski wynalazca i konstruktor zamordowany przez hitlerowców w obozie koncetracyjnym Mathausen-Gusen.

W 1898 r. udokoskonalił swój aparat jako biopleograf.

Skonstruował również telefot – aparat pozwalające przesyłać obraz na odległość oraz kinofon, rozwiązujący problem synchronizacji dźwięku i obrazu. Opracował także wiele innych urządzeń do zdjęć i projekcji.

Hologram

Prekursorem  holografii czyli techniki umożliwiającej trójwymiarowe przedstawienie obrazu,
był polski fizyk, profesor Mieczysław Wolfke (1883-1947). W 1920 roku opracował teoretyczne podstawy rozbicia procesu wytwarzania obrazów na dwie oddzielne fazy.
Wynalazek Polaka urzeczywistniony został jednak o wiele lat później, ponieważ stworzenie trójwymiarowego obrazu wymagało oświetlenia kliszy światłem laserowym.

Telewizja monochromatyczna

 

Teoretycznego opracowania zagadnienia telewizji monochromatycznej dokonał w 1877 roku Julian Leopold Ochorowicz (1850-1917), polski filozof, psycholog, badacz parapsychologii i fotograf. Był twórcą teorii ideoplastii, pionierem psychologii eksperymentalnej i hipnologii.

 

Niebieski laser półprzewodnikowy

 

Niebieski laser półprzewodnikowy czyli diodę laserową zbudowaną na bazie monokryształów azotku galu (GaN), zaprezentował publicznie w 2001 roku zespół naukowy kierowany przez Sylwestra Porowskiego, polskiego profesora fizyki, naukowca i wynalazcę.

Spawany most drogowy

Pierwszy spawany most drogowy na świecie wykonany został w 1929 roku na rzece Słudwia w Maurzycach pod Łowiczem. Jego konstruktorem był Stefan Władysław Bryła (1886-1943), inżynier budowlany, prekursor spawalnictwa w Polsce i Władysław Tryliński (1878-1956), inżynier budowlany i drogowy.

Stefan Bryła zaprojektował też wieżowiec Prudential w Warszawie (1934) oraz opracował pierwsze na świecie przepisy spawania konstrukcji stalowych w budownictwie (1928) według, których opracowano podobne przepisy w innych krajach.

 

Trylinka

 

Betonowa płytka o charakterystycznym kształcie sześciokąta foremnego używana do układania nawierzchni drogowej (m.in. parkingów, składowisk, dróg tymczasowych) jest wynalazkiem Władysława Trylińskiego (1878-1956), polskiego inżyniera budowlanego i drogowego. Popularna „trylinka“ opatentowana została w 1935 roku.

 

Lotnia na kształt skrzydeł ptaka

 

Pionierem lotnictwa był Jan Wnęk (1828-1869), polski cieśla i rzeźbiarz ludowy, który w 1866 roku skonstruował pierwowzór lotni o kształcie skrzydeł ptaka. Szkielet wykonany z drewna jesionowego pokrył cienkim płótnem impregnowanym olejem lnianym. Skrzydła, przypinał do tułowia oraz nóg za pomocą uprzęży. Pierwsze loty na własnej lotni odbył w Odporyszowie.

 

 

 

Opracował: Waldemar Oszczęda